Najstarszy zapis to: ufundowanie przez HIERONIMA GOSTOMSKIEGO w 1604 roku klasztoru i szpitalika w Sandomierzu nad Wisłą (zakonnicy tego klasztoru mieli za cel niesienie pomocy ofiarom Wisły);
w 1775 roku na polecenie księcia A. CZARTORYSKIEGO ogłoszono drukiem pierwszą książke pt.: “O RATOWANIU TONĄCYCH” (wznowiona w 1728 roku);
13 listopada 1775 roku ogłoszono we Wrocławiu: “Edykt względem prędkiego ratowania przez nagłe przypadki zaginiętych w wodzie, albo jakimkolwiek sposobem o utratę życia przewidzianych osób” (był wydrukowany w zaborze pruskim w j. polskim);
w 1783 roku opis najwcześniejszej metody ożywiania (ELIASZA) znanej obecnie “usta-usta” ogłosił na terenie Królestwa Polskiego – lekarz nadworny króla Stanisława Augusta. FRANCISZEK KURCYUSZ ( w książce: “O ratowaniu w przypadku nagłych”);
w 1805 roku w roczniku “DZIENNIK WIELEŃSKI” wysuwane są (przez redagującego JĘDRZEJA ŚNIADECKIEGO) opisy sposobów ratowania tonących, szczególnie w krajach “wodnych”;
w 1820 roku wydana zostaje we Lwowie pierwsza książka w zaborze austriackim. “NAUKA I SZTUKA PŁYWANIA”, (autor: KAROL HEINITZ), w której opisane są sposoby holowania ratowanych do brzegu i zestaw przyborów w tzw. “skrzynce ratunkowej”.
w 1839 roku na terenie Królestwa Polskiego wydane są specjalne przepisy, na podstawie których RESUSCYTACJA uzyskuje podstawę prawną;
w 1839 roku Rada Lekarska Królestwa wydaje w Warszawie pod redakcją A. JANKOWSKIEGO “Wiadomości o ratowaniu osób w stanie pozornej śmierci będących albo nagłą utratą życia zagrożonych” (wznowione w 1845 roku);
w 1869 roku w Wadowicach ukazuje się książka dr GAWLIKA: “Ratowanie osób nagłą utratą życia zagrożonych”, w której opisane szczegółowo metody: sztucznego oddychania, a przede wszystkim: SYLVESTRA i MARSCHALLA-HALLA;
w 1874 roku w Poznaniu wydany zostaje “Poradnik lekarski dla ochronek i domowego użytku”, w którym jeden z rozdziałów poświęcony jest ratownictwu;
w 1883 roku w Krakowie dr KAZIMIERZ GRABOWSKI dokonał tłumaczenia książki prof. ESMARCKA: “DIE ERSTE HILFE BEI UNGLUECKSFALLEN”;
w 1898 roku z inicjatywy prawnika i dziennikarza JÓZEFA RADWANA powstaje w Kaliszu pierwsze na ziemiach polskich towarzystwo ratowania tonących pod nazwą: “CESARSKIE TOWARZYSTWO RATOWANIA TONĄCYCH”.
w 1902 roku na prośbę Komitetu Kaliskiego Towarzystwa dr LEON WERNIC wydaje książke: “JAK RATOWAĆ TONĄCYCH”;
w 1910 roku ukazuje się książka: “PŁYWANIE” napisana przez nauczyciela krakowskiego “SOKOŁA” (jeden rozdział obejmuje w niej ratowanie tonących); po odzyskaniu niepodległości następuje duży rozwój kultury fizycznej i sportu, którego propagatorami są nie tylko kluby sportowe ale także i czasopisma; jednym z nich jest “SPORT WODNY”, w którym opunlikowane są materiały z zakresu ratownictwa wodnego, popularyzające pokazy i konkursy;
21.10.1925r. w Warszawie z okazji 10-lecia POLICJI RZECZNEJ odbył się na Wiśle pokaz ratownictwa wodnego;
20.04.1926r. na posiedzeniu zarządu Polskiego Związku Pływackiego powołano KOMISJĘ d/s RATOWNICTWA z siedzibą w SIEMIANOWICACH;
w 1927 roku Komisja d/s Ratownictwa ogłosiła datę 29 CZERWCA jako “DZIEŃ RATOWNIKA”, w którym należy organizować kursy szkoleniowe i pokazy ratownictwa;
w lipcu 1929 zogranizowane zostałe dwa pokazy ratownictwa tonących: w BYDGOSZCZY i w GRUDZIĄDZU oraz w KRAKOWE bezpłatny 10-dniowy kurs szkoleniowy;
w 1932 roku Stołeczny Komitet Wychowania Fizycznego przy współudziale PZP zorganizował szereg pokazów pod hasłem “JAK PŁYWAĆ, SKAKAĆ I RATOWAĆ TONĄCYCH”;
w 1936 roku PZP zorganizował dla instruktorów pływania – 12 dniowy kurs ratowania tonących, który się odbył w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie. Następne dwa kursy odbyły się
20.08.1938 roku w Warszawie i Gdyni; po wyzwoleniu ratownictwo wodne staje się ponownie jedną z form reaktywowanego w 1945 roku Polskiego Związku Pływackiego;
w 1947r. został powołany REFERAT RATOWNICTWA (pod przewodnictwem Maleszyńskiego, a następnie Brolla);
w 1952r. z inicjatywy mgr D. BOGAJEWSKIEGO (Kierownika Zakłądu Pływania AWF w Warszawie i działacza PZP) ratownictwo wodne wchodzi do programu nauczania w AWF (najpierw w Warszawie , póżniej we wszystkich Wyższych Szkołach Wychowania Fizycznego);
w 1958 roku Warszawski Okręgowy Związek Pływacki (WOZP) zorganizował kurs dla ratowników wodnych na podstawie rozszerzonego programu obowiązującego w AWF;
w 1958 roku PZP zorganizował w Katowicach kurs dla instruktorów ratownictwa (7-dniowy);
w 1959 roku wprowadzone zostały jednolite legitymacje dla ratowników II i I klasy oraz instruktorów ratownictwa wodnego, ponadto wprowadzone zostały jednolite programy nauczania;
w 1959 roku nakładem WOZP wychodzi drugie rozszerzone wydanie pracy “RATOWANIE TONĄCYCH” M. Witkowskiego;
w latach 60-tych powstają samorzutnie organizowane społeczne drużyny ratowników wodnych (przede wszystkim w woj. białostockim i poznańskim);
11 kwietnia 1962 roku Zarządzeniem Nr 74 Przew. GKKFIT powołane zostało WODNE OCHOTNICZE POGOTOWIE RATUNKOWE;
w listopadzie 1965 roku zwołany został PIERWSZY OGÓLNOPOLSKI SEJMIK WOPR, na którym wybrane zostały władze centralne: pierwszy KOMENDANT KOMENDY GŁÓWNEJ WOPR – W. PŁÓCIENNIK (następnie prezes ZG WOPR) wiceprezesi: ppłk J. BUCHALSKI, Z. CENDROWSKI, dr M. WITKOWSKI
w 1967 roku WOPR uzyskuje osobliwość prawną; Po tej decyzji nastąpiła intensywna praca zarządów wojewódzkich
20.04.1969 roku odbył się I KRAJOWY ZJAZD WOPR;
30.04.1969 roku na podstawie porozumienia między ZG WOPR a PZP;
w styczniu 1970 roku zostały wprowadzone nowe stopnie ratowników: młodszy ratownik, ratownik wodny, starszy ratownik oraz oraz stopnie instruktorów: instruktor ratownictwa wodnego WOPR i instruktor – wykładowca WOPR;
w 1970 roku podczas kongresu FIS w Warpnie (Bułgaria) WOPR został przyjęty na poczet członków Międzynarodowej Federacji Ratownictwa Wodnego (od 1971 WOPR opłaca składki);
5 maja 1970 roku został ustalony Program Współdziałania MO i WOPR w zakresie bezpieczeństwa i porządku na wodach;
lata 1969/72 obfitowały w wiele wydarzeń o zasięgu krajowym (weryfikacje, kursokonferencje, szkolenia, prelekcje) i międzynarodowym (współpraca z krajami: NRD, Bułgaria, NRF);
30.06-2.07.1972r. odbyły się w CHRZANOWIE po raz pierwszy OGÓLNOPOLSKE ZAWODY RATOWNIKÓW WOPR; W okresie powojennym można wydzielić następujące etapy działalności:
od 1945r. – okres przygotowawczy. Nieliczne próby organzowania szkolenia ratowników i ratownictwa wodnego;
1958-1969r. – okres wzmożonego szkolenia ratowników przez PZP i jego agendy terenowe oraz od 1962r. organizowanie się Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i przygotowanie się do przejęcia całokształtu spraw związanych z ratownictwem wodnym w Polsce;
od 1969r. – okres najbardziej dynamicznego rozwoju pod względem organizacyjnym, propagandowym i szkoleniowym.
31 grudnia 1972r. WOPR liczył 30.682 członków w tym: 46 instruktorów wykładowców, 283 instruktorów ratownictwa, 428 starszych ratowników wodnych, 5.080 ratowników wodnych, 15.542 młodszych ratowników, 9.303 bez uprawnień;
szeroka współpraca z innymi organizacjami: PZŻ, LOK, PZM, NW i inne.
